Πόσες φορές έχετε δει πολιτικούς, ηγέτες επιχειρήσεων ή διασημότητες να ζητούν συγγνώμη που σας αφήνει να αναρωτιέστε: “Ζήτησε πραγματικά συγγνώμη αυτό το άτομο;” Ή ακούσατε έναν συνάδελφο, φίλο ή κάποιον άλλο να σας λέει κάτι όπως, “Λυπάμαι που παρερμήνευσες τις ενέργειές μου”, “Ζητώ συγγνώμη αν σε προσέβαλα με οποιονδήποτε τρόπο” ή “Ωραία, θα ζητήσω συγγνώμη, αν επιμένω», που είναι, βασικά, μια συγγνώμη που δεν μοιάζει με πραγματική συγγνώμη;
Η συγγνώμη παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση υγιών σχέσεων και στην επίλυση συγκρούσεων. Μια γνήσια συγγνώμη βγάζει ενσυναίσθηση, υπευθυνότητα και προθυμία για αλλαγή. Ωστόσο, όταν πρόκειται για π.χ. ναρκισσιστές, η συγγνώμη συχνά παίρνει διαφορετική μορφή. Η συγγνώμη συνήθως συνοδεύεται από τάσεις χειραγώγησης, εγωκεντρισμό και έλλειψη γνήσιων τύψεων. Εδώ είναι 5 πρακτικές που θα χρησιμοποιήσει κάποιος όταν θέλει να σου ζητήσει «ψεύτικη συγγνώμη»
Επιφανειακές συγγνώμες
Οι ναρκισσιστές συχνά παρέχουν επιφανειακές συγγνώμες που στερούνται ειλικρίνειας. Μπορεί να πουν φράσεις όπως «Λυπάμαι που νιώθεις έτσι» ή «Ζητώ συγγνώμη αν σε πλήγωσα», εκτρέποντας την ευθύνη και αποτυγχάνοντας να αναγνωρίσουν τις πράξεις τους. Αντί να αποδεχτούν το λάθος, εστιάζουν στη συναισθηματική αντίδραση του άλλου ατόμου, απορρίπτοντας την εγκυρότητα των πληγωμένων συναισθημάτων.
Μετατόπιση ευθυνών
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά κάποιων είναι η τάση τους να μεταθέτουν την ευθύνη σε άλλους. Όταν προσφέρουν μια συγγνώμη, συνήθως συνοδεύεται από δικαιολογίες που τους παρουσιάζουν ως θύμα ή καθιστούν άλλους υπεύθυνους για τη συμπεριφορά τους. Με αυτόν τον τρόπο, διατηρούν την αίσθηση της ανωτερότητάς τους και αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους.
Έλλειψη Ενσυναίσθησης
Η ενσυναίσθηση είναι θεμελιώδες συστατικό μιας γνήσιας συγγνώμης. Ωστόσο, οι ναρκισσιστές δυσκολεύονται να κατανοήσουν ή να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα και τις οπτικές των άλλων ανθρώπων. Η έλλειψη ενσυναίσθησης τους εμποδίζει να κατανοήσουν πραγματικά τον πόνο που μπορεί να έχουν προκαλέσει, κάνοντας τη συγγνώμη τους να είναι κούφια και ανειλικρινής.
Gaslight
Οι ναρκισσιστές είναι επιδέξιοι χειριστές και συχνά χρησιμοποιούν τεχνικές gaslight για να ακυρώσουν τα συναισθήματα των άλλων. Μπορεί να διαστρεβλώσουν τα γεγονότα, να αρνηθούν προηγούμενες δηλώσεις ή ενέργειες, και να αμφισβητήσουν τη μνήμη ή τη λογική του θύματος. Ως αποτέλεσμα, το άτομο που δέχεται τη συγγνώμη καταλήγει να αισθάνεται σύγχυση και να αμφιβάλλει για τη δική του αντίληψη για την κατάσταση.
Η συγγνώμη ως εργαλεία ελέγχου
Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι μπορεί να χρησιμοποιούν στρατηγικά τη συγγνώμη για να διατηρήσουν τον έλεγχο των θυμάτων τους. Ζητώντας συγγνώμη ή υποσχόμενοι αλλαγή, δίνουν ψεύτικες ελπίδες και κρατούν τους στόχους τους συναισθηματικά δεμένους στη σχέση. Ωστόσο, αυτές οι συγγνώμες σπάνια ακολουθούνται από γνήσιες αλλαγές συμπεριφοράς.
