Αν η Κομοτηνή έπαιζε σε μια ταινία για την Θράκη, μπορεί να μην είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά σίγουρα θα άνηκε στα λεγόμενα «πρώτα βιολιά». Πρόκειται για μια νεανική πόλη, που σφύζει από ζωή, όντας γεμάτη με πάρκα, πλατείες και πεζόδρομους. Ένα μέρος που σέβεται την διαφορετικότητα και συνδυάζει αρμονικά την Δύση με την Ανατολή.
Λίγα λόγια για τη πόλη
Η Κομοτηνή είναι η πρωτεύουσα του γεωγραφικού διαμερίσματος της Θράκης και της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης. Το βυζαντινό όνομα της πόλης ήταν Κουμουτζηνά, ενώ ως προς την προέλευση του, πιστεύεται ότι προέρχεται από τα κτήματα κάποιου κόμητα της περιοχής! Η ύπαρξη της πόλης βεβαιώνεται από την ύστερη αρχαιότητα, ενώ μεσουράνησε στην Υστεροβυζαντινή περίοδο! Λόγω της σημαίνουσας γεωγραφικής της θέσης, αποτέλεσε μήλον της έριδος για πολλούς κατακτητές. Στα χρόνια της Οθωμανικής περιόδου (1363-1912) αναδείχθηκε σε διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιφέρειας, μετέπειτα κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο κατακτήθηκε από τους Βούλγαρους, ενώ ενσωματώθηκε στην ελληνική επικράτεια το 1920. Σήμερα αριθμεί 54.165 κατοίκους μέσα στη πόλη, όντας η τρίτη μεγαλύτερη στη Θράκη, έπειτα από την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη. Ελάτε να την γνωρίσουμε.
10) Δάσος Νυμφαίας
Το δάσος της Νυμφαίας είναι ένα περιαστικό δάσος, το οποίο αποτελεί τον πνεύμονα οξυγόνου της πόλης της Κομοτηνής. Βρίσκεται περίπου τέσσερα χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και διαθέτει ένα ωραιότατο πευκοδάσος. Προσφέρει στον επισκέπτη μια μαγευτική θέα στον κάμπο της Ροδόπης με τα ποτάμια, τις βουνοκορφές του Παπίκιου, το Θρακικό πέλαγος, ακόμη και τα βουνά της Θάσου, της Σαμοθράκης και του Αγίου Όρους. Αξίζει να το επισκεφτείτε για να απολαύσετε μια ήπια πεζοπορία, ή ένα χαλαρό τρέξιμο μέσα στο δάσος και καταλήξτε στο τουριστικό περίπτερο που βρίσκεται κοντά στο Βυζαντινό κάστρο Νυμφαίας. Στο περίπτερο λειτουργεί εστιατόριο, καφετέρια και σνακ-μπαρ. Ακόμη, υπάρχει μια αίθουσα για σεμινάρια, διαλέξεις, εκδηλώσεις, και ένας άνετος χώρος για τη στάθμευση οχημάτων. Τέλος, μέσα στο δάσος θα βρείτε διαμορφωμένους χώρους με κιόσκια, παγκάκια, πλακόστρωτα μονοπάτια, αλλά και γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ και τένις.
9) Πομακοχώρια
Στην Κομοτηνή και γενικά σε ολόκληρη την βόρεια Θράκη υπάρχουν αρκετά χωριά με Πομάκικο πληθυσμό, τα γνωστά σε όλους Πομακοχώρια. Οι Πομάκοι είναι μία μουσουλμανική πληθυσμιακή ομάδα, που κατοικεί σε αυτήν περιοχή και μιλάει μία διάλεκτο της βουλγαρικής γλώσσας. Λόγω του ορεινού χαρακτήρα της περιοχής, αλλά και των προβλημάτων της μειονοτικής εκπαίδευσης, τα Πομακοχώρια είναι αρκετά απομονωμένα και έχουν διατηρήσει το γραφικό χαρακτήρα τους, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών και τον ιδιαίτερο πολιτισμό των ντόπιων. Αντιπροσωπευτικότερα πομακικά χωριά της Κομοτηνής είναι η Οργάνη, ο Κέχρος, η Νέδα, η Χλόη, η Άνω Βυρσίνη και η Δρύμη.
8) Μονή Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη
Η Μονή του Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη βρίσκεται περίπου 16 χιλιόμετρα από την πόλη της Κομοτηνής, στην περιοχή του Παπικίου όρους. Ιδρύθηκε το 1993 από τον ιερέα του χωριού Σώστη, Γεώργιο Τσισμαλίδη και πήρε το όνομα της από τον ομώνυμο άγιο. Μάλιστα ο ιερέας που ίδρυε την Μονή, ετάφη εκεί. Πρόκειται για ένα πανέμορφο μοναστηριακό συγκρότημα, που αν βρεθείτε στην περιοχή σίγουρα αξίζει να επισκεφθείτε. Τέλος, η θέα από την Μονή προς την Κομοτηνή και τον κάμπο είναι απλά μαγική.
7) Βυζαντινή Γέφυρα Κομψάτου Ποταμού
Ανάμεσα στον Ίασμο και τον Πολύανθο, πάνω από τον Κομψάτο Ποταμό σώζεται ένα γραφικό λιθόκτιστο γεφύρι. Παρόλο που απόψεις διίστανται σχετικά με το πότε ακριβώς κατασκευάστηκε, η επικρατέστερη περίοδος είναι η βυζαντινή. Αυτό τεκμηριώνεται από τα διάφορα άλλα βυζαντινά ευρήματα, που έχουν βρεθεί στην περιοχή, όπως το βυζαντινό κάστρο του Πολυάνθου και μια τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική ανάμεσα στο χωρίο Πολύανθο και τη γέφυρα. Το γεφύρι ήταν τρίτοξο με δυο μεσόβαθρα και δυο ακρόβαθρα και κατεύθυνση από Δύση προς Ανατολή. Δυστυχώς σήμερα σώζεται μόνο το μεσαίο και το ανατολικό τόξο, όπως και το ανατολικό ακρόβαθρο. Το δυτικό ακρόβαθρο, σύμφωνα με πληροφορίες, «θυσιάστηκε», καθώς λέγεται ότι το ανατίναξε ένας βοσκός, για να μην περνούν τα κατσίκια απέναντι! Παρόλα αυτά αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει να το επισκεφθείτε!
6) Παραλίες
Παρόλο που η Κομοτηνή δεν είναι μια παραθαλάσσια πόλη, διαθέτει, σε απόσταση αναπνοής, κάποιες υπέροχες παραλίες. Πιο συγκεκριμένα, η θάλασσα από το κέντρο της πόλης απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα, ενώ η πρόσβαση είναι σχετικά εύκολη, καθώς δεν υπάρχουν φυσικά εμπόδια, όπως βουνά! Έτσι θα βρείτε παραλίες για όλα τα γούστα, από μικρά ήσυχα κολπάκια, που ενδείκνυνται για οικογένειες, μέχρι πολυσύχναστες παραλίες που σφύζουν από ζωή όλο το καλοκαίρι! Οι πιο διάσημες παραλίες της Ροδόπης βρίσκονται σε τρία ουσιαστικά σημεία, το Φανάρι, τον Ίμερο και την Μαρώνεια. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των συγκεκριμένων παραλιών είναι η ξεχωριστή ομορφιά του τοπίου, που προκαλείται από τη συνύπαρξη της θάλασσας με τις λίμνες και τις λιμνοθάλασσες της περιοχής και δημιουργεί λεπτές λωρίδες γης!
5) Μουσεία
Στην Κομοτηνή υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα μουσεία και χώροι τέχνης, που θα κεντρίσουν την προσοχή σας. Κατά την γνώμη μου, αξίζει να ξεκινήσετε από το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα μοντέρνο κτίριο στο κέντρο της πόλης και μέσα θα βρείτε εκθέματά που καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τη Νεολιθική έως και τη Βυζαντινή περίοδο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα αρχοντικό, το αρχοντικό Πεϊδη, και λειτουργεί από το 1962. Εκεί θα παρατηρήσετε την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη που συντελέστηκε στην Κομοτηνή και την Θράκη τους τελευταίους αιώνες, καθώς επίσης θα μάθετε για τις καθημερινές συνήθειες των κατοίκων του παρελθόντος και θα μπορέσετε να επεξεργαστείτε χρηστικά αντικείμενα και εργαλεία που πλέον δεν χρησιμοποιούνται. Τέλος, μη παραλείψετε μια επίσκεψη στο Ιμαρέτ Κομοτηνής, το οποίο λειτουργεί ως Εκκλησιαστικό Μουσείο και το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρωμά.
4) Μακεδονικός Τάφος Συμβόλων – Βυζαντινό Φρούριο Νυμφαίας
Το δάσος Νυμφαίας είναι ο πνεύμονας οξυγόνου και πηγή πρασίνου της Κομοτηνής. Απέχει περίπου 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και χαρίζει υπέροχη θέα προς το Θρακικό Πέλαγος και το Άγιο Όρος. Εκεί θα βρείτε δυο από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής. Το πρώτο από αυτά είναι ο Μακεδονικός Τάφος Συμβόλων, που βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό. Πρόκειται για έναν τάφο, ο οποίος χρονολογείται από τον 4ο έως τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. και κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας. Ο τάφος ανακαλύφθηκε το 1976 μετά από παράνομη ανασκαφή!
Αρκετά κοντά θα βρείτε και το Βυζαντινό Φρούριο της Νυμφαίας, γνωστό και ως Καλές της Νυμφαίας, το οποίο είναι ένα οχύρωμα ύστερης βυζαντινής περιόδου (1057-1453). Το φρούριο είναι τετραγωνικής δομής και στο παρελθόν υπήρχαν τέσσερις κυλινδρικοί πύργοι σε κάθε γωνία. Σήμερα σώζονται κυρίως τα ερείπια της νότιας οχύρωσης, η οποία φτάνει τα πέντε μέτρα ύψος και σχεδόν δύο μέτρα πάχος. Η συνολική οχύρωση είχε περίμετρο 200 πόδια, ενώ το φρούριο έλεγχε το πέρασμα από την πεδιάδα της Φιλιππούπολης μέσω της οροσειράς της Ροδόπης προς την πεδιάδα της Κομοτηνής!
3) Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας – Αρχαιολογικός Χώρος Μεσημβρία
Σε κάτι παραπάνω από 30 χιλιόμετρα από την πόλη της Κομοτηνής βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα και «νεότερα» αξιοθέατα της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης. Στην περιοχή «Καμπάνα» δίπλα στην θάλασσα, ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη της Μαρώνειας, η οποία είχε πλούσια ιστορία και μεγάλη δύναμη. Εντός του οχυρωματικού περιβόλου της αρχαίας πόλης, που ξεπερνούσε τα δέκα χιλιόμετρα, ανακαλύφθηκε το 1981 και το συγκεκριμένο θέατρο. Το θέατρο παρουσιάζει δυο ιστορικές περιόδους λειτουργίας, με την πρώτη να χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο και την δεύτερη στην ρωμαϊκή, όταν και μετατράπηκε σε αρένα. Η αναστύλωση του έργου ξεκίνησε το 2004 και ολοκληρώθηκε το 2015, από όταν και είναι επισκέψιμο!
Ένας ακόμη σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, που βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης είναι αυτός της Μεσημβρίας. Αυτός ονομάζεται Μεσήμβρια Ζώνη και βρίσκεται ανάμεσα στην Παραλία Πετρωτών και τα Δίκελλα, κοντά στο χωριό Μεσημβρία. Στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί πλήθος νομισμάτων Ζώνης και υπάρχει η άποψη ότι ο χώρος της Μεσημβρίας ταυτίζεται με την αρχαία Ζώνη! Ακόμη, στον αρχαιολογικό χώρο μπορεί κανείς να θαυμάσει τα ερείπια από το οχυρωματικό τείχος, το περιτειχισμένο οικισμό ελληνιστικών χρόνων, τον Ναό του Απόλλωνα, τις Κατοικίες και το Ιερό της Δήμητρας.
2) Βυζαντινά Τείχη Κομοτηνής
Στην Κομοτηνή δεν υπάρχει πλέον κάστρο, υπάρχουν όμως υπολείμματα του Βυζαντινού τείχους που περικλείουν σχεδόν μια έκταση δύο μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων στο κέντρο της πόλης! Κάποια κομμάτια είναι περιφραγμένα και υπό αναστήλωση, ενώ κάποια άλλα βρίσκονται στην αυλή ενός γυμνασίου, στον περίβολο μιας εκκλησίας και σε ένα δημοτικό παρκινγκ. Τα τείχη είναι τα ό,τι απόμεινε από μια υστεροβυζαντινή καστροπολιτεία, που δημιουργήθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα μετά την καταστροφή της γειτονικής Μοσυνούπολης. Η πόλη δεν υπήρχε κατά την μεσοβυζαντινή περίοδο και φαίνεται απίθανο να ισχύει η επικρατούσα άποψη σύμφωνα με την οποία ιδρύθηκε κατά τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Το κάστρο παρέμεινε σε σχετικά καλή κατάσταση μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, όπως μαρτυρούν φωτογραφίες της εποχής. Μετά, στο όνομα της προόδου, μεγάλο μέρος του δυστυχώς καταστράφηκε.
1) Πύργος Ωρολογίου (Γενί Τζαμί) – Πλατεία Ειρήνης
Στην κορυφή της λίστα έχω τοποθετήσει δύο ορόσημα για την πόλη της Κομοτηνής. Το πρώτο είναι ο πύργος του Ωρολογίου, ο οποίος βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, δίπλα στο Γενί Τζαμί (Yeni Camii), δηλαδή του νέου τεμένους. Το κτίριο θεωρείται δείγμα του οθωμανικού εκσυγχρονισμού και χτίστηκε το 1884 από τον σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ. Ο Πύργος εφάπτεται στο μαυσωλείο της Φατμά Χανούμ, σύζυγο του βεζίρη Χασάν Πας, ενώ αρχιτεκτονικά έχει πολλά νεοκλασικά στοιχεία. Στην δεκαετία του 1950 έγιναν αρχιτεκτονικές επεμβάσεις και πήρε την σημερινή του μορφή. Το εσωτερικό του Γενί Τζαμί είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες, αρκεί να τηρήσουν ορισμένους τυπικούς κανόνες, όπως το βγάλσιμο των παπουτσιών.
Πολύ κοντά βρίσκεται και η Πλατειά Ειρήνης, η οποία αποτελεί το κέντρο της μοντέρνας Κομοτηνής. Εκεί θα βρείτε δεκάδες καφέ, ταβέρνες αλλά και χώρους ανάπαυσης. Τέλος, πίσω από την πλατεία, βρίσκεται το άλσος της Αγίας Παρασκευής, έκτασης 21,30 στρεμμάτων, το οποίο αποτελεί όαση πρασίνου για την πόλη. Εκεί υπάρχει και το κεντρικό Ηρώο (Σπαθί, όπου κάθε Κυριακή γίνεται η έπαρση και υποστολή της ελληνικής σημαίας με τη συνοδεία στρατιωτικού αγήματος και φιλαρμονικής.
Πώς θα πάτε
Στην Κομοτηνή μπορεί κανείς να μεταβεί με αρκετούς τρόπους. Αρχικά μπορεί να προσεγγίσει την πόλη οδικώς, είτε με δικό του μεταφορικό μέσο μέσω της Εγνατίας οδού είτε με κάποιο λεωφορείο. Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο τρένο μέχρι κάποια κοντινή πόλη, αφού υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια από Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τέλος, μπορεί κανείς να φτάσει αεροπορικώς μέχρι την Καβάλα και το αεροδρόμιο “Μέγας Αλέξανδρος” και από εκεί να φτάσει στον τελικό του προορισμό.
Τί να φάτε
Η Κουζίνα της Κομοτηνής και γενικότερα της Ροδόπης περιλαμβάνει στοιχεία και συνταγές από το πολιτισμικό μωσαϊκό των κατοίκων της. Εδώ θα απολαύσετε φαγητά τα οποία προέρχονται όχι μόνο από τη Θράκη, αλλά και από τον Πόντο, την Ανατολική Ρωμηλία, την Καππαδοκία, την Αρμενία, την Τουρκία, τους Σαρακατσάνους, τους Πομάκους και τους Ρωμά. Κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα της περιοχής είναι η μπάμπω (χοιρινό έντερο παραγεμισμένο με ψιλοκομμένο πνευμόνι και λίγο συκώτι), ο καβουρμάς, το κεσκέκ με κοσάρες (κότα με αποφλοιωμένο στάρι), σουβάν κεφτέδες (με κύμινο, ζεματισμένα κρεμμύδια και αυγά χτυπημένα), παστουρμά, τυροκομικά, πίτες και κόκκινός τραχανάς. Όσον αναφορά τα γλυκά θα βρείτε πεντανόστιμα σιροπιαστά, καραμελωμένους ξηρούς καρπούς και λουκούμια (σουτζούκ λουκούμ). Τέλος, όλα συνοδεύονται με τα περίφημα μαρωνίτικα κρασιά! Για τοπικές γεύσεις προτείνω το Καψούλι, ενώ για σιροπιαστά τον Νεντίμ.
Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!
Μουζακίδης Παντελής
