«Επιβάλλεται να κάνεις ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, έχει μια ομορφιά μοναδική που δεν τη συναντάς πουθενά αλλού» μου έλεγαν μετ’επιτάσεως πολλοί γνωστοί και φίλοι που την είχαν επισκεφθεί. «Μα, καλά, πώς είναι δυνατόν να μην έχεις πάει;» απορούσαν, γνωρίζοντας την αγάπη μου για τα ταξίδια.
Κάπως έτσι είχε «κλειδώσει» από καιρό ο επόμενος προορισμός μου και δεν ήταν άλλος από την «Βασίλισσα των Πόλεων», όπως εύστοχα διατρανώνει ένα από τα πολλά προσωνύμιά της. Τέσσσερις ημέρες μετά την προσγείωσή μου στην Πόλη, στον δρόμο της επιστροφής, δεν υπήρχε καμία αμφιβολία: όλα όσα μου είχαν πει ήταν αλήθεια και χωρίς ίχνος υπερβολής. Η Κωνσταντινούπολη είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, που δεν πρέπει να χάσεις.
Μιας και την επισκεπτόμουν για πρώτη φορά, αποφάσισα να εμπιστευτώ την οργάνωση του ταξιδιού στο Signature Travel, που διοργανώνει τέτοιου είδους αποδράσεις και έχει το know how. Και δεν το μετάνιωσα.
Πρώτη στάση: Η κοσμοπολίτικη Χαλκηδόνα
Η περιπλάνησή μου ξεκίνησε από την Χαλκηδόνα, το Kadıköy όπως ονομάζεται σήμερα, στην ασιατική πλευρά της πόλης. Μια περιοχή πολυπληθής, γεμάτη ζωντάνια με κόσμο στους δρόμους όλες τις ώρες της ημέρας, που σε μυεί με το «καλημέρα» στα ενδότερα της Πόλης.
Οι κουλουράδες με τα καροτσάκια τους πουλάνε simit (κουλούρι) σε κάθε γωνιά. Το ίδιο και οι καστανάδες, που βρίσκονται κυριολεκτικά παντού.
Λίγο πιο δίπλα, έχει στηθεί επιτόπιο σόου από πλανόδιους μουσικούς και έναν πανήψυλο, κάπως γραφικό, τύπο που χορεύει αλλόκοτα, εκμαιεύοντας λίγες λίρες από όσους περαστικούς στέκονται και τον χαζεύουν.
Η ψαραγορά κατακλύζεται από ντόπιους και τουρίστες που θέλουν να πάρουν «μυρωδιά» της ζωής εκεί. Στον κεντρικό πεζόδρομο και στα τριγύρω στενά υπάρχουν άπειρα φαγάδικα, που σε δελεάζουν να τα δοκιμάσεις όλα. Οι βιτρίνες με τα αμέτρητα ανατολίτικα φαγητά και γλυκά είναι πραγματικός πειρασμός, μια ατραξιόν από μόνες τους.
Σε κεντρικό σημείο βρίσκεται και η εκκλησία της Αγίας Ευφημίας, όπου
λέγεται ότι έγινε το περιβόητο θαύμα κατά την Δ′ Οικουμενική Σύνοδο για τον Μονοφυσιτισμό το 451 μ.Χ. Αξίζει μια επίσκεψη.
Πλατεία Ταξίμ και η πολύβουη Μεγάλη Οδός του Πέραν
Από τη Χαλκηδόνα με καραβάκι πέρασα στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, παίρνοντας μια πρώτη γεύση από τη μαγειά του Βοσπόρου.
Αφού τακτοποιήθηκα στο ξενοδοχείο – σε κεντρικό σημείο, πίσω από την πασίγνωστη πλατεία Ταξίμ – ξεκίνησα την περιήγησή μου στα πέριξ.
Το Ταξίμ αποτελεί τμήμα της ιστορικής συνοικίας του Πέραν (Beyoğlu) με νυχτερινή ζωή, καταστήματα και εστιατόρια. Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει το «μνημείο της Δημοκρατίας» με τον ανδριάντα του Κεμάλ Ατατούρκ ενώ ακριβώς από πίσω βρίσκεται το πάρκο Γκεζί, από όπου ξεκίνησαν οι ταραχές του 2013 εναντίον της αυταρχικής πολιτικής του Ερντογάν και στη συνέχεια εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα.
Στις παρυφές της πλατείας βρίσκεται η αφετηρία της οδού İstiklal – η ένδοξη Μεγάλη Οδός του Πέραν. Ο πεζόδρομος μήκους περίπου 1,5 χλμ. (από τη μια άκρη στην άλλη) είναι ένας από τους πιο φημισμένους δρόμους της Τουρκίας και θυμίζει πολύ τη δική μας Ερμού, στο κέντρο της Αθήνας. Στο διάβα της θα βρεις καταστήματα με ρούχα, ζαχαροπλαστεία και παγωτατζίδικα, κεμπαμπτζίδικα, ντονεράδικα, γενικά άφθονο street food που το ετοιμάζουν μπροστά σου με εντυπωσιακή μαεστρία, ανοίγοντας σου ακόμη περισσότερο την όρεξη. Τα μαγαζιά μένουν ανοιχτά τουλάχιστον μέχρι τη 1 μετά τα μεσάνυχτα ή και για όσο χρειαστεί.
Αλλά μη μείνεις μόνο στο κεντρικό δρόμο. Υπάρχουν άπειρα στενά με μπαράκια και ταβέρνες (lokanta) για βραδινή έξοδο. Σημείο αναφοράς είναι το Çiçek Pasajı (Στοά των Λουλουδιών), που, όπως μαρτυράει το όνομά του, τις περασμένες δεκαετίες φιλοξενούσε ανθοπωλεία αλλά σήμερα έχει γίνει στέκι νεαρών Τούρκων, οι οποίοι απολαμβάνουν εκεί το κρασί ή το rakı τους (το δικό μας ούζο) μαζί με μεζέδες.
Επί της İstiklal έχει έδρα και το Ελληνικό Προξενείο, το οποίο στεγάζεται στο Σισμανόγλειο Μέγαρο ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το περίφημο Πέρα Παλάς (συμβολή οδών Meşrutiyet και Tepebaşı) – ένα από τα πιο ιστορικά ξενοδοχεία σε όλο τον κόσμο, το οποίο αρχικά κατασκευάστηκε για να υποδέχεται τους επιβάτες της θρυλικής αμαξοστοιχίας Οριάν Εξπρές (Παρίσι-Κωνσταντινούπολη).
Το 1918 αγοράστηκε από τον Ελληνα επιχειρηματία Πρόδρομο Μποδοσάκη Αθανασιάδη ενώ ήταν το πρώτο κτίριο της χώρας που διέτεθε ασανσέρ. Στο δωμάτιο υπ′ αριθόν 411, η σπουδαία Αγκάθα Κρίστι φέρεται να έγραψε ένα μεγάλο μέρος του πιο γνωστού ίσως μυθιστορήματός της, «Εγκλημα στο Οριάν Εξπρές». Αν θέλεις να ταξιδέψεις για λίγο πίσω στον χρόνο, μπορείς να απολαύσεις το τσάι σου στο κουκλίστικο καφέ του ισογείου.
Κατηφορίζοντας ξανά την İstiklal στο τελείωμα του πεζοδρόμου ξεπροβάλλει ο επιβλητικός Πύργος του Γαλατά (Galata Kulesi), στην ομώνυμη γειτονιά της Κωνσταντινούπολης. Στην κορυφή του, από ύψος 67 μέτρων, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει την πανοραμική θέα του Βοσπόρου και του Κεράτιου κόλπου.
Το εντυπωσιακό Ντολμά Μπαχτσέ και μια νοσταλγική κρουαζιέρα στο Βόσπορο
Η δεύτερη ημέρα ξεκίνησε με μια ξενάγηση στο εντυπωσιακό από κάθε άποψη παλάτι Ντολμά Μπαχτσέ (Dolmabahçe στα τουρκικά σημαίνει γεμιστός κήπος). Το μεγαλοπρεπές και τεράστιο σε έκταση ανάκτορο (285 δωμάτια, 44 αίθουσες, 68 τουαλέτες και έξι χαμάμ) αποτελούσε κατοικία των σουλτάνων και διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1856 μέχρι το 1922.
Σήμερα είναι ένα μουσείο που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό, αφού στο εσωτερικό του εκτίθενται σε άψογη κατάσταση και στην πραγματική τους θέση όλα τα κειμήλια της εποχής: από τα χαλιά και τα έπιπλα των αυτοκρατόρων μέχρι τα επίχρυσα καλοριφέρ, τα φλιτζάνια που έπιναν τον καφέ τους οι ηγεμόνες και φυσικά τον κρυστάλλινο πολυέλαιο βάτους 4.5 τόνων που κρέμεται στη Μεγάλη Αίθουσα Τελετών (ο μεγαλύτερος πολυέλαιος στον κόσμο). Ατυχώς, απαγορεύεται η λήψη φωτογραφιών σε οποιαδήποτε αίθουσα.
Το πρόγραμμα στη συνέχεια είχε κρουαζιέρα στον απαράμιλλης ομορφιάς Βόσπορο, μια βόλτα που δεν πρέπει με τίποτα να παραλείψεις. Ξεκινώντας από τον κοντινό σταθμό φεριμπότ του Καμπατάς (Kabataş) ξεδιπλώνονται μπροστά σου η μια μετά την άλλη όλες οι συνοικίες της Πόλης: το γοητευτικό Ortaköy (Μεσαχώρι) με τη Γέφυρα του Βοσπόρου, που ενώνει την ανατολή με το ευρωπαϊκό τμήμα της πόλης (πλέον ονομάζεται Γέφυρα των Μαρτύρων της 15ης Ιουλίου προς τιμήν των θυμάτων του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016), το νοσταλγικό Μέγα Ρεύμα (Arnavutköy) που κάποτε έσφυζε από Ρωμιούς, η Μπεμπέκα (Bebek) με τους εύπορους κατοίκους, το κάστρο της Ρούμελης και η κρεμαστή Γέφυρα Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ.
Στην απέναντι όχθη, στην ασιατική πλευρά του Üsküdar ξεχωρίζουν οι υπερπολυτελείς παραθαλάσσιες κατοικίες πλουσίων από όλο τον κόσμο που έχουν δαπανήσει πολλά εκατομμύρια για να τις αποκτήσουν, το παλάτι Beylerbeyi – ένα ακόμη από τα συνολικά 16 της Πόλης – καθώς και ο Πύργος του Λεάνδρου, που στέκεται αγέροχος στη μέση της θάλασσας.
Το αυθεντικό Karaköy και το χλιδάτο Nişantaşı
Επιστρέφοντας στη στεριά κατευθύνθηκα προς το Karaköy (Γαλατάς), μια από τις πιο παλιές και ιστορικές συνοικίες. Μακριά από τα τουριστικά αξιοθέτα και τα σημεία μεγάλου συνωστισμού, υπάρχει αυτή η αίσθηση του αυθεντικού και του ανεπιτήδευτου. Μια περιπλάνηση στα σοκάκια (sokak) με τα μοντέρνα καφέ και τα συνοικιακά μαγαζάκια είναι ό,τι πρέπει για να νιώσεις ταξιδιώτης και όχι τουρίστας. Εξίσου απολαυστική είναι και η περατζάδα δίπλα στη θάλασσα μέχρι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Εκ διαμέτρου αντίθετη αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα είναι η εικόνα στο Nişantaşı, το λεγόμενο… Κολωνάκι της Τουρκίας, ένας χαρακτηρισμός που φαίνεται να ταιριάζει γάντι. Πολυτελή καταστήματα με επώνυμα προϊόντα, πανάκριβα αυτοκίνητα στους δρόμους, νεόπλουτοι που τριγυρνούν με τσάντες από ψώνια στα χέρια, φαρδιά πεζοδρόμια, χλιδάτα καφέ και μια ηρεμία πρωτόγνωρη για τους έντονους ρυθμούς της Κωνσταντινούπολης συνθέτουν ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό, που σε κάνουν προς στιγμήν να πιστεύεις ότι βρίσκεσαι σε άλλη χώρα.
Για τους πιο μυημένους υπάρχει και το ανερχόμενο Τζιχάνγκιρ (Cihangir), που τα τελευταία χρόνια κερδίζει συνεχώς έδαφος στη νυχτερινή διασκέδαση χάρη στα μπαράκια του και την συχνή παρουσία ηθοποιών, καλλιτεχνών και άλλων διασημοτήτων σε αυτά.
Η Παλιά Πόλη με τα ιστορικά μνημεία και τις ξακουστές αγορές
Το επόμενο πρωί με βρήκε στην Παλιά Πόλη (Fatih και Eminönü), όπου βρίσκονται συγκετρωμένα μερικά από τα σημαντικότερα μνημεία και αξιοθέατα. Η επίσκεψη στην Αγιά Σοφιά άφησε μια γλυκόπικρη γεύση, με εμφανή τα σημάδια της κακομεταχείρισης από τους Τούρκους, και μια αίθσηση απογοήτευσης λόγω της πρόσφατης απαγόρευσης εισόδου τουριστών στο κάτω μέρος του ναού. Εκεί επιτρέπεται πλέον η παρουσία μόνο σε μουσουλμάνους πιστούς που θέλουν να προσευχηθούν ενώ οι επισκέπτες περιορίζονται στον γυναικωνίτη, προσπαθώντας από ψηλά να θαυμάσουν ό,τι μπορούν. Ακόμη κι έτσι, πάντως, αυθόρμητα σε κυριεύει δέος από το μεγαλείο της.
Ακριβώς δίπλα βρίσκεται ο Βυζαντιμός Ιππόδρομος, όπου εκτυλίχθηκε η περίφημη Στάση του Νίκα, το πελώριο Μπλε Τζαμί (Sultan Ahmet Camii) και το σουλτανικό ανάκτορο Τοπ Καπί (Topkapı Sarayı).
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη συγκλονιστική Βασιλική Κινστέρνα, γνωστή και ως Δεξαμενή του Ιουστιανιανού ή Βυζαντινό Υδραγωγείο (Yerebatan Sarnıcı στα τουρκικά), ένα υπόγειο αριστούργημα με τις περισσότερες αρχαίες κολώνες στον κόσμο (336 κίονες – 28 κίονες διατεταγμένοι σε 12 σειρές).
Αναπόσπαστο κομμάτι του πολυσύχναστου Eminönü είναι οι ξακουστές αγορές όπου μπορείς να επιδοθείς σε… τούρκικα παζάρια – αλλά πρέπει να ξέρεις πώς θα το κάνεις, γιατί οι έμποροι εκεί τα έχουν αναγάγει σε «επιστήμη». Γνωστή και μη εξαιρετέα είναι η αχανής και δαιδαλώδης Σκεπαστή Αγορά ή Μεγάλο Παζάρι (Kapalı Carsı) με πάνω από 3.500 καταστήματα σε μια έκταση 45.000 τ.μ. Εκεί θα βρεις κυριολεκτικά τα πάντα -από ρούχα και παπούτσια μέχρι χαλιά, υφάσματα, φωτιστικά και κοσμήματα- αλλά θέλει μεγάλη προσοχή γιατί πολλά από αυτά -αν όχι τα περισσότερα- είναι απομιμήσεις με τιμές εκκίνησης…. γνήσιων.
Το πολύχρωμο Αιγυπτιακό Παζάρι ή Παζάρι Μπαχαρικών (Mısır Çarşısı) είναι σαφώς πιο «μαζεμένο», άρα πολύ πιο εύκολο να το γυρίσεις, και σου ξυπνάει όλες τις αισθήσεις. Ατελείωτες ποικιλιές τσαγιού σε κάθε πιθανή και απίθανη γεύση, ανατολίτικα μπαχαρικά, παραδοσιακά σιροπιαστά γλυκά και λουκούμια όλων των ειδών διατίθενται σε τιμές κάπως πιο προσιτές.
Κατάνυξη στο Φανάρι, έρωτας το Μπάλατ
Τελευταία στάση του ταξιδιού ήταν το όμορφο Φανάρι, που αποτελεί πόλο έλξης για πιστούς και μη. Εκεί βρίσκεται φυσικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και η Μεγάλη του Γένους Σχολή (Özel Fener Rum Ortaokulu ve Lisesi), το αρχαιότερο σε λειτουργία εκπαιδευτικό ίδρυμα του Ελληνισμού με το εμβληματικό κόκκινο κτίρο που κόβει την ανάσα.
Από τις περίπου 80 εκκλησίες που ανήκουν σήμερα στο Πατριαρχείο, ξεχωρίζουν η Παναγία των Βλαχερνών και το Μπαλουκλί (Μονή Ζωοδόχου Πηγής) που συνδέεται με τους θρύλους για τα μισοτηγανισμένα ψάρια κατά την άλωση της Πόλης.
Οταν βρεθείς στην περιοχή του Φαναρίου, μην παραλείψεις σε καμία περίπτωση το Μπάλατ (Balat), μια πανέμορφη γειτονιά με πολύχρωμα σπίτια, εικόνες της οποίας σίγουρα έχεις πετύχει κάπου στο Instagram ή σε τουρκικά σίριαλ. Από τα στενάκια που μοιάζουν με έναν καμβά ζωγραφικής απλωμένο ως τη θάλασσα μέχρι τις μοδάτες καφετέριες και τις σύγχρονες γκαλερί, σε όποιο σημείο και αν σταθείς θα έχεις την τέλεια φωτογραφία.
Γεύσεις ανατολής
Εκτός των άλλων, η Κωσταντινούπολη προσφέρει ένα ιδιαίτερο γαστρονομικό ταξίδι στον επισκέπτη. Αναμφισβήτητα θα φας πολύ, θα φας καλά, θα δοκιμάσεις γνώριμες γεύσεις στο απόγειό τους αλλά και νέες που θα σε εκπλήξουν ευχάριστα.
Στα must των δοκιμών είναι το borek (κάτι σαν τις δικές μας πίτες με πεντανόστιμο φύλλο και διάφορες γεμίσεις), το pide (μοιάζει πολύ με πεϊνιρλί), το kumpir (ψητή πατάτα γιγαντιαίων διαστάσεων με γέμιση της αρεσκείας σου), το balık ekmek/dürüm (σάντουιτς με ψωμί/αραβική πίτα και ψάρι), φυσικά ντονέρ και κεμπάπ, γκιοζλεμέ (πολύ λεπτό φύλλο με γέμιση τυρί, κιμά ή πατάτα), τραγανό κουλούρι simit οπωσδήποτε, manti (γεμιστά ζυμαρικά που μοιάζουν με τορτελίνι), kokoreç (σε μια διαφορετική εκδοχή του δικού μας κοκορετσιού) ή ό,τι άλλο τραβάει η όρεξή σου. Οι λιχουδιές είναι απεριόριστες.
Επίσης, το τσάι -είτε είσαι φαν, είτε όχι- είναι μια επιβεβλημένη επιλογή, στη χώρα που το καταναλώνει όσο καμία άλλη στον κόσμο. Πραγματικά, δεν έχει καμία σχέση με το τσάι που έχουμε συνηθίσει να πίνουμε και υπάρχει σε γεύσεις για όλα τα γούστα (μήλο, τριαντάφυλλο, ρόδι κ.λπ.). Το ίδιο ισχύει και για τον τούρκικο/ελληνικό καφέ, που είναι μια εμπειρία από μόνος του, όπως και το μυρωδάτο σαλέπι για τους πιο ενανναλτικούς.
Ξεχωριστό κεφάλαιο είναι φυσικά τα γλυκά: λουκούμια και μπακλαβάδες σε διάφορες εκδοχές, κιουνεφέ, καζάν ντιπί, ταούκ κιοκσού, λουκουμάδες. Στα higlights μπαίνουν χωρίς δεύτερη σκέψη τα λουκούμια με καϊμάκι που θα βρεις μόνο στου Haci Bekir (İstiklal) και το San Sebastian Cheesecake, το οποίο δεν το λες παραδοσιακό τουρκικό γλυκό (προέρχεται από την ομώνυμη ισπανική πόλη) αλλά λατρεύεται από τους ντόπιους.
Αντί επιλόγου
Η Κωνσταντινούπολη προσφέρει όλα όσα θα μπορούσε να ζητήσει ένας ταξιδιώτης και με το παραπάνω. Ειδικά για εμάς τους Ελληνες, υπάρχει αυτή η ασυναίσθητη σύνδεση με το παρελθόν που σου δημιουργεί ένα αίσθημα οικειότητας και νοσταλγίας, σαν να επιστρέφεις σε λημέρια γνώριμα ακόμη και αν τα επισκέπτεσαι για πρώτη φορά.
Αρκεί να το πάρεις απόφαση και σε λιγότερο από 1,5 ώρα θα είσαι εκεί. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να φτιάξεις βαλίτσα και διάθεση. Τα υπόλοιπα άσε να τα αναλάβει το Signature Travel.
