Αναφορά στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στα ελληνοτουρκικά γίνεται στον κοινή δήλωση για τον στρατηγικό μηχανισμό Ηνωμένων Πολιτειών και Τουρκίας, που εξεδόθη μετά τη χθεσινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, του Χακάν Φιντάν από την πλευρά της Τουρκίας και του ’Αντονι Μπλίνκεν από την αμερικανική πλευρά.
Στη δήλωση, που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα Σάββατο, αναφέρεται ότι Μπλίνκεν και Φιντάν «συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισαν τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας».
Στο κείμενο αναφέρεται ότι ο Αμερικανός υπουργός «εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη δέσμευση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου του Πέμπτου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου τον Δεκέμβριο του 2023 στην Αθήνα και την υπογραφή μίας Διακήρυξης Τουρκίας-Ελλάδας για Φιλικές Σχέσεις και Καλή Γειτονία».
Οι δύο υπουργοί ανακοίνωσαν επίσης ότι ο αμυντικός εμπορικός διάλογος ΗΠΑ-Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί εντός του 2024 και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν ευκαιρίες για την προώθηση της συνεργασία των αμυντικών βιομηχανιών. Στο κείμενο αναφέρεται ότι, κατά τη συνάντηση Μπλίνκεν – Φιντάν στην Ουάσινγκτον, συζητήθηκαν οι ευκαιρίες μετασχηματισμού των σχέσεων ΗΠΑ και Τουρκίας στον τομέα ασφάλειας και άμυνας, ώστε να αξιοποιηθούν οι σημαντικές δυνατότητες και η καινοτομία κάθε χώρας για την αντιμετώπιση των στρατηγικών προκλήσεων και ευκαιριών.
Στο γενικό πλαίσιο της συνάντησης στης Ουάσινγκτον αναφέρεται ότι οι δύο υπουργοί «επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για μια προσανατολισμένη στα αποτελέσματα, εμπροσθοβαρή, θετική διμερή ατζέντα που προωθεί τους κοινούς στόχους και αντιμετωπίζει τις αναδυόμενες παγκόσμιες προκλήσεις. Συζήτησαν την ενίσχυση της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών προτεραιοτήτων, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της αμυντικής συνεργασίας, της οικονομικής ανάπτυξης, του εμπορίου, της ενεργειακής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής».
Μπλίνκεν και Φιντάν «επανέλαβαν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας έναντι του απαράδεκτου πολέμου της Ρωσίας», με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εκφράζουν την ικανοποίησή τους για τις προσπάθειες της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατα ανακοινωθείσας ομάδας εργασίας για την αντιμετώπιση των ναρκών και τη διευκόλυνση των ζωτικών ασφαλών οδών για τα σιτηρά και το διεθνές εμπόριο.
Για τον πόλεμο στη Γάζα, στο κείμενο της δήλωσης αναφέρεται ότι οι επικεφαλής της αμερικανικής και τουρκικής διπλωματίας υπογράμμισαν τη σημασία της εξεύρεσης «μιας οδού προς τον τερματισμό της σύγκρουσης» και την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Επαναβεβαίωσαν επίσης τη δέσμευσή τους για μια βιώσιμη λύση δύο κρατών.
Όσον αφορά το «καυτό» για την Τουρκία θέμα της τρομοκρατίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία επανήλθαν στις διαβουλεύσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας «κατά τη διάρκεια του Στρατηγικού Μηχανισμού για την επέκταση της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας και την αντιμετώπιση των σχετικών δικτύων που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα και τη διακίνηση ναρκωτικών, ως απειλές για την εθνική τους ασφάλεια».
«Ο (σ.σ. Αμερικανός) υπουργός επανέλαβε την καταδίκη των Ηνωμένων Πολιτειών της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK, DHKP-C,καθώς και του ISIS/ DAESH που στοχεύει την Τουρκία και τα τουρκικά συμφέροντα» αναφέρεται στην κοινή δήλωση.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκική Δημοκρατία επανέλαβαν την από κοινού δέσμευσή τους να διασφαλίσουν την ολοκληρωτική ήττα του Ισλαμικού Κράτους (ISIS/DAESH) στη Συρία και το Ιράκ και συζήτησαν τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της απειλής του ISIS/DAESH και των οργανώσεων παρακλάδια της, της Αλ Κάιντα που επιχειρούν στην Αφρική και την Κεντρική Ασία», προστίθεται στο κείμενο της κοινής δήλωσης.
Οι δύο υπουργοί συζήτησαν επίσης «όλες τις πτυχές της συριακής κρίσης και επανέλαβαν τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σε μια πολιτική διαδικασία υπό συριακή ηγεσία και με ευθύνη της Συρίας, σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Επανέλαβαν τη σημασία του επαναπατρισμού των προσκείμενων στην ISIS/DAESH κρατουμένων και των εκτοπισμένων από τη βορειοανατολική Συρία στις χώρες καταγωγής τους, όπου μπορούν να αποκατασταθούν και να επανενταχθούν στις κοινότητες καταγωγής τους και, κατά περίπτωση, να προσαχθούν στη δικαιοσύνη.
Όσον αφορά τον Νότιο Καύκασο, Μπλίνκεν και Φιντάν δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν για την προώθηση μιας ισορροπημένης και διαρκούς ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας και συμφώνησαν ότι αυτό θα προωθήσει την περιφερειακή σταθερότητα, συνεργασία και ευημερία.
Οι δύο υπουργοί χαιρέτισαν, τέλος, την ένταξη της Σουηδίας ως 32ου Συμμάχου στο ΝΑΤΟ, «η οποία θα ενισχύσει τη Συμμαχία και την ευρωατλαντική ασφάλεια».
