Ο Ραρές Βόικου θυμάται σαν να ήταν χθες όταν πήγε στις κάλπες πριν από πέντε χρόνια για τις εκλογές της Ευρωπαϊκής Eνωσης στη πατρίδα του, τη Μπράιλα της Ρουμανίας.
Το πρόβλημα ήταν ότι ήταν 16 ετών τότε και δεν είχε δικαίωμα να ψηφίσει. Μόλις η οικογένειά του πήγε στο εκλογικό τμήμα, ήξερε ότι δεν μπορούσε. «Είχα κάνει τόση πολλή έρευνα για τα κόμματα και τους υποψηφίους και ήξερα ποιον θα ψήφιζα», λέει. «Γνωρίζω λοιπόν από πρώτο χέρι την απογοήτευση και πόσο απογοητευτικό μπορεί να είναι ως νέος όταν είσαι 16-17 ετών».
Τώρα, στα 21 του, ηγείται μιας προσπάθειας για να διασφαλίσει ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι νέοι 16 και 17 ετών θα πάνε στις κάλπες στις 6-9 Ιουνίου στα πέντε κράτη-μέλη του μπλοκ των 27 εθνών που τους επιτρέπουν να ψηφίσουν. Στις άλλες χώρες, η ελάχιστη ηλικία ψήφου εξακολουθεί να είναι τα 18 έτη.
Η ηλικία ψήφου ορίζεται στα 16 στην Αυστρία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στη Μάλτα και στα 17 στην Ελλάδα.
Ο Νατέο Καρνό από το νότιο Βέλγιο, ο οποίος είναι 16 ετών, δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που είχε ο Βόικου, αλλά ξέρει ότι έφηβοι σαν αυτόν θα πρέπει να αρθούν στο ύψος της περίστασης, ξεπερνώντας την πολιτική απάθεια, ακόμη και την έλλειψη βοήθειας.
«Η νεολαία βλέπει την πολιτική σαν κάτι από ψηλά – άνδρες με μεγάλες γραβάτες σε μεγάλα αυτοκίνητα που δεν ακούνε. Αρα υπάρχει μια αδιαφορία», λέει . «Ό,τι και να κάνουμε, δεν θα αλλάξει τίποτα. Δεν θα ακούσουν», είναι το σκεπτικό πολλών.
Ωστόσο, η μείωση του πήχη στα 16, όπως έκανε το Βέλγιο για αυτές τις εκλογές, δείχνει μια βελτίωση, εκτιμά ο Carnot. «Δείχνει ότι οι πολιτικοί αρχίζουν να έχουν ενδιαφέρον για εμάς και συνειδητοποιούν ότι είμαστε αρκετά ώριμοι για να εκφράσουμε τη φωνή μας».
Ορισμένοι βλέπουν τη μείωση της ελάχιστης ηλικίας ψήφου ως ένα τέχνασμα για να πάρουν μια εύκολη ψήφο από εφήβους που μόλις έχουν ξεπεράσει την παιδική ηλικία. Ο Βόικου διαφωνεί κάθετα: «Οταν είσαι 16 ή 17, έχεις συχνά το δικαίωμα να παίρνεις ιατρικές αποφάσεις για το σώμα σου. Εχεις υποχρέωση να πληρώσεις φόρους, αν έχεις δουλειά. Αρα έχεις όλα αυτά τα καθήκοντα, όλες αυτές τις υποχρεώσεις», λέει. «Αυτό που ζητάμε είναι τα δημοκρατικά δικαιώματα των νέων να αντιστοιχούν στις ευθύνες τους. Πιστεύουμε ότι είναι δίκαιο», προσθέτει, εκφράζοντας την επιθυμία του περισσότερες χώρες να μειώσουν την ηλικία ψήφου.
Τα αιτήματά τους μπορούν να ακουστούν και από τους νέους υποψηφίους, που διεκδικούν αξιώματα σε πολλά έθνη. Τα περισσότερα κράτη της ΕΕ επιτρέπουν σε οποιονδήποτε ηλικίας 18 ετών και άνω να εκπροσωπεί το εκλογικό του σώμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες.
Η Κίρα Μαρί Πέτερ-Χάνσεν σοκαρίστηκε όταν βρέθηκε εκλεγμένη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το κόμμα των Ανεξάρτητων Πρασίνων της Δανίας πριν από πέντε χρόνια, σε ηλικία μόλις 20 ετών. «Ποτέ δεν περίμενα ότι θα εκλεγώ, επομένως δεν το είχα σχεδιάσει αυτό. Και δεν ήταν μέρος των παιδικών μου ονείρων». Ωστόσο, ρίχτηκε από νωρίς στα βαθιά της πολιτικής στην ΕΕ.
Αν υπάρχει ένα πράγμα που έμαθε τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι ότι υπάρχουν λίγα συγκεκριμένα ζητήματα «νέων εναντίον ηλικιωμένων» που χρειάζονται συγκεκριμένες προσεγγίσεις. «Πολλοί νεότεροι (και) πολλοί μεγαλύτεροι ψηφοφόροι ανησυχούν για την κλιματική κρίση. Ετσι, υπάρχουν μερικά σημεία όπου μπορούμε να συναντηθούμε από γενιά σε γενιά», είπε.
Πολλά μέλη ακροδεξιών και λαϊκιστικών κομμάτων αναμένουν ότι οι νέοι θα ενωθούν με τους ηλικιωμένους, απορρίπτοντας τις παραδοσιακές δυνάμεις και τα κόμματα που κυβερνούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εδώ και τόσο καιρό.
«Κοιτάζουν το μέλλον και το μέλλον φαίνεται ζοφερό», λέει ο Τομ Βαν Ντεν Ντρίσε του ακροδεξιού κόμματος Flemish Interest. «Πώς θα μπορούσαν να έχουν εμπιστοσύνη σε αυτά τα παραδοσιακά κόμματα … που μας κυβερνούν εδώ και δεκαετίες και που μας έφεραν σε αυτό το χάος», συνεχίζει, αναφέροντας τα ζητήματα της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας. «Ψάχνουν για απαντήσεις που είναι διαφορετικές».
Η Μάνον Ομπρι, μέλος του κοινοβουλίου με το σκληρό αριστερό κόμμα La France Insoumis, επισημαίνει διάφορα ζητήματα για τα οποία εξοργίζονται οι νέοι, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ανισότητα και η φτώχεια. Η Ομπρι επιμένει ότι οι εκλογές είναι η ιδανική στιγμή για να σταθεί κανείς απέναντι σε οποιονδήποτε, από τον Ούγγρο πρωθυπουργό μέχρι τον Γάλλο πρόεδρο μέχρι τον επικεφαλής της μεγαλύτερης εταιρείας ειδών πολυτελείας στον κόσμο.
«Είναι η μόνη στιγμή, το μόνο μέρος όπου εσύ, εγώ, κάθε νέος έχει τόση δύναμη όσο ο Βίκτορ Ορμπαν, όσο ο Εμμανουέλ Μακρόν, όσο ο Μπερνάρ Αρνό, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ενωση», καταλήγει.
