Τα κακοτράχαλα μονοπάτια της ιστορίας, κάποιοι τα διάβηκαν, άλλοι τα υπερασπίστηκαν και κάποιοι τα πρόδωσαν.
Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Βασίλης Σιώμος ακολουθεί τα βήματα των Σουλιωτών και ανακαλύπτει διαδρομές που κόβουν την ανάσα με την ομορφιά τους.
Η Αγγελική Καλλώνη, κοινοτική σύμβουλος Βουβοποτάμου του Δήμου Πάργας, μιλά για το πως το μονοπάτι έχει ένα τόσο διάσημο όνομα. Μια φιδωτή διαδρομή που κανένας άνδρας δεν τόλμησε να διασχίσει έφιππος και το κατάφερε μόνο η Τζαβέλαινα.
Η Μόσχο, σύζυγος του Λάμπρου Τζαβέλλα και μητέρα του Φώτη είχε ζωστεί τα άρματα και πολεμούσε τους Τούρκους πολλά χρόνια πριν από την επανάσταση του ΄21. Ο Αλή Πασάς θρήνησε 3.000 νεκρούς στην μάχη της Κιάφας το 1792 από ένα σώμα 400 Σουλιωτών με αρχηγούς την Μόσχο και τον γιό της Φώτη. Από τους δαίμονες της νύχτας όπως τους αποκαλούσαν οι πολιορκητές.[1] Ήταν εκεί και φύλαγε το στενό από τον εχθρό, μέχρι που πέρασε στα Επτάνησα το 1803. Μια ιστορία που ανέφερε ο Ιούλιος Βερν στο 3ο κεφάλαιο του μυθιστορήματός του Το Αρχιπέλαγος Φλέγεται (L’Archipel en feu, Le Temps, 1884).
Τον Μάιο του 1821 οι Σουλιώτες υπέγραψαν σύμφωνο ανακωχής με τον Αλή Πασά όταν πλέον η σύγκρουση που είχε με την Υψηλή Πύλη, τον έφερε σε δυσχερή θέση και ζήτησε την βοήθεια των Ελλήνων επαναστατών, τους οποίους μέχρι τότε κατεδίωκε. Η ιστορία πέρασε ένα ποτάμι λάβας μέσα από τους δρόμους και τα σπίτια των κατοίκων, οι οποίοι δεν νοούσαν να παραδώσουν στους Τούρκους τα όπλα και τα χωριά τους. Δεν ήταν ένα απλό πέρασμα για τους Σουλιώτες, οι πολύ ισχυροί δεσμοί μεταξύ των χωριών είχαν την σφραγίδα του αίματος.
Η Γλυκή της Θεσπρωτίας ένα απίστευτο χωριό δίπλα στον μυθικό Αχέροντα, μετρά τους αιώνες να κυλούν μαζί το ποτάμι. Απέναντι από τον Βουβοπόταμο, από την Σκάλα και το ιστορικό Κούγκι, οι επιλογές των σύγχρονων περιηγητών ανάμεσα στα βουνά και το φαράγγι, είναι πολλές. Κάθε βήμα είναι μια έκπληξη που επιφυλάσσει η φύση.
Στο μονοπάτι υπήρχε σήμανση με οριοθετημένες διαδρομές, όπως λέει η κ. Καλλώνη, αλλά δυστυχώς κάποιοι βανδάλισαν τις πινακίδες, τις οποίες ο δήμος θα αποκαταστήσει, ενώ σε κάποιο σημείο μια κατολίσθηση εμποδίζει ένα από τα σημεία της διαδρομής.
Τα βουνά πάντα είναι απρόβλεπτα και προκαλούν εμπόδια, ενώ οι αδαείς βάνδαλοι επιλέγουν για το μέλλον τους την απόλυτη λήθη. Αυτά δεν πτοούν εκείνους που θέλουν να απολαύσουν ένα μοναδικό τοπίο, ειδικά αυτήν την εποχή που συνάδει με τα χρώματα που έντυσαν τα γεγονότα του παρελθόντος. Όποιος το δεί καταλαβαίνει γιατί οι Σουλιώτες αδυνατούσαν να το εγκαταλείψουν.
[1] Eugène Yeméniz, Bohaterowie Grecji (Ήρωες της Ελλάδας), „Ruch literacki” (lwowski), nr 32 z 5 VIII 1876, s. 91.
www.ertnews.gr
