Τέσσερα δοκίμια και μια συλλογή διηγημάτων μας βοηθούν να προσεγγίσουμε το παλαιστινιακό ζήτημα, που έναν χρόνο μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση της παλαιστιανικής Χαμάς στο Ισραήλ, έχει μπει σε έναν νέο κύκλο ραγδαίας κλιμάκωσης, όπως και γενικότερα όλη η περιοχή.
Επιμέλεια: Ελεάνα Κολοβού
Πέντε πρόσφατα βιβλία, τέσσερα δοκίμια και μία συλλογή διηγημάτων μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαστάσεις της σύγκρουσης Ισραήλ – Παλαιστίνης.
Γάζα, Ισραήλ και Δύση, Ζιλ Κεπέλ [Gilles Kepel], (μτφρ. Αριστέα Κομνηνέλλη, εκδ. Κλειδάριθμος)
Μόλις κυκλοφόρησε, το νέο πόνημα του κορυφαίου Γάλλου ισλαμολόγου Ζιλ Κεπέλ εξετάζει τι συνέβη από την 7η Οκτωβρίου 2023 και μετά στο Ισραήλ όπου, όπως καταδεικνύει, «το υπερφυσικό με το πολιτικό» πάνε μαζί, ενώ φωτίζει τα μεγάλα διακυβεύματα αυτής της σύγκρουσης που είναι μια σύγκρουση πολιτισμών, κατά τον ίδιο.
Ο Κεπέλ γράφει για την αλληλουχία βίας και παραλογισμού που ανάγεται στο μακρινό παρελθόν των δύο λαών και εξηγεί ότι «ο ισλαμικός σουνιτικός ριζοσπαστισμός της Χαμάς και των σιιτών συμμάχων τους υπό την καθοδήγηση του Ιράν έρχονται σε σύγκρουση με τους υπερεθνικιστές Εβραίους που εξασφαλίζουν στην κυβέρνηση Νετανιάχου, μέσω αμφιλεγόμενων στρατηγικών, τη διατήρησή της στην εξουσία».
Με πολύ καθαρά γλώσσα, όπως πάντα, ο Κεπέλ παραδίδει στους αναγνώστες όλα τα στοιχεία και τους βοηθά να κατανοήσουν τι πυροδοτεί την ένταση, γιατί έχει παγκόσμιο αντίκτυπο, ενώ εξηγεί πώς και από ποιους χτίζεται η επιχειρηματολογία για τους παραλληλισμούς της δράσης του Ισραήλ με «γενοκτονία».
Τι φοβάται το Ισραήλ από την Παλαιστίνη, Ράτζα Σεχαντέχ [Raja Shehaden], (μτφρ. Στέφανος Καβαλλιεράκης, εκδ. Μεταίχμιο)
Δικηγόρος, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συγγραφέας, ο Ράτζα Σεχαντέχ πιάνει το νήμα από τις απαρχές της σύγκρουσης και το φθάνει στην πολεμική σύρραξη του σήμερα. Από το 1948, έτος ίδρυσης για το κράτος του Ισραήλ και αρχή της «Νάκμπα» για την Παλαιστίνη, που σηματοδότησε τη διάλυση της παλαιστινιακής κοινωνίας και τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων, ως τις πολεμικές επιχειρήσεις που διαρκούν ήδη έναν χρόνο, ο συγγραφέας παρουσιάζει τα γεγονότα και τις ευκαιρίες που χάθηκαν, παραθέτοντας και τις απόψεις των εμπλεκομένων.
Χωρίζει το βιβλίο του σε δύο μέρη –«Πώς φτάσαμε ως εδώ» και «Ο πόλεμος της Γάζας, 2023-2024»– και με λόγο κατανοητό και ήπιων τόνων, καταλήγει στην άποψη ότι τα δύο έθνη μπορούν να κατακτήσουν την ειρηνική συνύπαρξη. Μόνιμος κάτοικος της Ραμάλα, όπου και έχει μεγαλώσει, ο Σεχαντέχ εμπλουτίζει το κείμενό του και με τα βιώματα τα δικά του και της οικογένειάς του, ανοίγοντας ένα παράθυρο στην, συχνά οδυνηρή, καθημερινή ζωή των Παλαιστινίων. Στον συγγραφέα έχει απονεμηθεί το βραβείο Orwell (για βιβλία που αφορούν πολιτικά ζητήματα) για το βιβλίο του «Palestinian Walks» (2008).
Για την Παλαιστίνη, Ιλάν Παπέ / Νόαμ Τσόμσκυ [Ilan Pappe / Noam Chomsky] (μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, εκδ. Σάλτο)
Ο διακεκριμένος Ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Παπέ και ο δημοφιλής Αμερικανός πολιτικός θεωρητικός ενώνουν τις φωνές τους για την Παλαιστίνη.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, βρίσκουμε τις συζητήσεις που έχουν κάνει οι δυο τους με τον ακτιβιστή και συγγραφέα Φρανκ Μπάρα, ενώ το δεύτερο αποτελείται από κείμενα ανάλυσης και στοχασμού. Και στα δύο μέρη οι συγγραφείς αναλύουν γλαφυρά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της κρίσης στην περιοχή, με εκτεταμένες αναφορές σε κομβικά σημεία των σχέσεων των δύο πλευρών. Ο Τσόμσκυ εμβαθύνει ως προς τον ρόλο των ΗΠΑ, ενώ ο Παπέ εξηγεί πώς λειτουργεί το Ισραήλ και με ποιες πρακτικές κινείται.
Το βιβλίο κλείνει με την οργισμένη ομιλία που έδωσε ο Τσόμσκυ στα Ηνωμένα Έθνη το 2014 κατά την οποία καυτηρίασε την «υποκρισία των ΗΠΑ και της Δύσης».
Το Παλαιστινιακό Ζήτημα – Ιστορική αναδρομή στις ρίζες και την εξέλιξή του, Αναστάσης Γκίκας (εκδ. Σύγχρονη Εποχή).
Η Ιστορία του Παλαιστινιακού Ζητήματος δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη 2023, τονίζει στους αναγνώστες ο πολιτικός επιστήμονας Αναστάσης Γκίκας, και θεωρεί ότι η «Ιστορία έχει πλευρά» και στο βιβλίο του καταπιάνεται με την εξήγηση όσων συμβαίνουν υπογραμμίζοντας ότι τα γεγονότα που ακολούθησαν δεν ήταν ούτε «πρωτόγνωρα», ούτε «κεραυνός εν αιθρία». Ο συγγραφέας μλά για την οργανική συνέχεια μιας πορείας πολλών δεκαετιών.
Στο βιβλίο του για το Παλαιστινιακό Ζήτημα επιχειρεί να εμβαθύνει στην ιστορική διαμόρφωση και στην εξέλιξή του, εξετάζοντας -όσο το δυνατόν ολόπλευρα- μια σειρά παράγοντες που συνέβαλλαν καθοριστικά σε αυτό, «πιάνοντας» το «νήμα» της Ιστορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και τον πόλεμο στη Γάζα που ξεκίνησε το 2023.
Η Γάζα απαντά: Ιστορίες από τη Γάζα, επιμέλεια: Ρεφάτ Αλαρίρ [Refaat Alareer] (μτφρ.: Βικτωρία Λέκκα, εκδ. Αλεξάνδρεια)
Σε αυτό τον τόμο ακούμε τη φωνή των νέων της Γάζας. Δεκαπέντε Παλαιστίνιοι συγγραφείς μας δίνουν ισάριθμες ιστορίες εμποτισμένες από τα έμπλεα βίας βιώματά τους.
Οι επιθέσεις ενάντια στην Παλαιστίνη, ιδιαιτέρως η επιχείρηση «Χυμένο Μολύβι», η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ κατά της Γάζας το 2008, έχει διαμορφώσει την ταυτότητα και την γραφή των ανερχόμενων πεζογράφων. Η γη, ο θάνατος και η μνήμη είναι τα τρία κεντρικά ζητήματα που βλέπουμε να κυριαρχούν στα διηγήματα. Οι ιστορίες είναι γραμμένες στα αγγλικά στο πρωτότυπο και κατά πλειοψηφία από γυναίκες, οι οποίες, ως ενεργές μπλόγκερ οι περισσότερες, είχαν μεγαλύτερη εξοικείωση με τη γλώσσα.
Η επιμέλεια του τόμου είναι του Ρεφάτ Αλαρίρ, ενός από τους πλέον σημαντικότερους Παλαιστίνιους συγγραφείς, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια ισραηλινών βομβαρδισμών τον περασμένο Δεκέμβριο, με το Ευρωμεσογειακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να κάνει λόγο για εσκεμμένη δολοφονία. Τρία δικά του κείμενα περιλαμβάνονται στο βιβλίο, ενώ αυτή η έκδοση, που έπεται του θανάτου του, συμπληρώνεται με κείμενα των συγγραφέων–μαθητών του που μιλούν για τον ίδιο και την προσφορά του.
Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.
