Ο σταφυλόκοκκος, είναι ένα βακτήριο που βρίσκεται στον ανθρώπινο οργανισμό, ως μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του δέρματος και των βλεννογόνων. Ωστόσο, ευθύνεται για την πλειονότητα των βακτηριακών λοιμώξεων, έχοντας την ικανότητα να μολύνει οποιονδήποτε ιστό. Το πιο κοινό σημείο που μολύνεται από σταφυλόκοκκο, με εμφανή σημάδια, είναι το δέρμα.

Τι είναι ο σταφυλόκοκκος;

H σταφυλοκοκκική λοίμωξη, είναι μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη. Οι σταφυλόκοκκοι, είναι μία ομάδα βακτηρίων που αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του δέρματος και των βλεννογόνων του ανθρώπινου οργανισμού. Περίπου το 15-40% των υγιών ανθρώπων, είναι φορείς του Staphylococcus aureus, δηλαδή, φέρουν τα βακτήρια στο δέρμα τους, χωρίς όμως να εκδηλώνεται ενεργή λοίμωξη ή ασθένεια (αποικισμός).

Τα βακτήρια S. aureus είναι αναερόβια, δηλαδή είναι ικανά να επιβιώσουν σε διάφορα επίπεδα οξυγόνωσης και είναι γενικά πολύ ανθεκτικοί οργανισμοί. Είναι σε θέση να εισβάλουν μόνο μέσω  δερματικών εκδορών, πληγών ή των βλεννογόνων, γεγονός που αποδεικνύει πως το άθικτο δέρμα αποτελεί έναν εξαιρετικό αμυντικό φραγμό. Μόλις τα βακτήρια εισβάλουν ωστόσο, βρίσκουν διάφορους τρόπους ώστε να αποφύγουν τις άμυνες των ατόμων που προσβάλλουν.

Πότε είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σταφυλοκοκκική λοίμωξη;

Παρά το γεγονός ότι ο S. aureus είναι αβλαβής στα περισσότερα άτομα, είναι ικανός να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις του δέρματος και άλλων οργάνων. Η λοίμωξη από S. aureus είναι συχνή σε άτομα με δερματική βλάβη, ιδιαίτερα εάν το δέρμα είναι ξηρό.

Οι περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξης από σταφυλόκοκκο, παρατηρούνται όταν υπάρχει κάποια υποκείμενη ασθένεια ή ορισμένες δερματικές παθήσεις, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης. Αυτές περιλαμβάνουν: σοβαρή ατοπική δερματίτιδα, κακώς ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια (ειδικά όταν ο ασθενής υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση), παθήσεις του αίματος όπως λευχαιμία και λέμφωμα, υποσιτισμός, σιδηροπενική αναιμία, αλκοολισμός, παρουσία ξένου σώματος όπως π.χ., προσθετική άρθρωση, βηματοδότης, ενδημικός καθετήρας, καθώς και φαρμακευτική αγωγή με συστηματικά στεροειδή, ρετινοειδή, κυτταροτοξικά ή ανοσοκατασταλτικά κ.λπ. Συνεπώς τα άτομα αυτά, χρειάζεται να προσέχουν ιδιαίτερα, καθώς οι πιθανότητες εμφάνισης σταφυλοκοκκικής λοίμωξης είναι αυξημένες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δερματικής λοίμωξης από σταφυλόκοκκο;

Τα συμπτώματα είναι αρκετά εμφανή αλλά και επώδυνα πολλές φορές. Η σταφυλοκοκκική δερματική λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους: εμφάνιση αποστήματος με πύον, πόνο, πρήξιμο και ερυθρότητα στην περιοχή της μόλυνσης, πληγές, φλοιώδη έλκη και δευτερογενή δερματική λοίμωξη πληγών. Κάθε πληγή του δέρματος ή έλκος που έχει δημιουργηθεί, είναι πιθανό να μολυνθεί. Όταν η μόλυνση αυτή εξαπλωθεί και αποκτήσει μεγαλύτερη έκταση, τότε ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει πυρετό, ρίγη, εφίδρωση, αλλά και πρήξιμο στην περιοχή.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση  είναι συχνά κλινική. Εάν υπάρχουν δυσκολίες στη διάγνωση ή αποτύχει η θεραπεία πρώτης γραμμής, η λοίμωξη μπορεί να επιβεβαιωθεί από μια θετική εργαστηριακή καλλιέργεια ενός επιχρίσματος από τη μολυσμένη περιοχή ή από καλλιέργεια αίματος.

Ποια είναι η θεραπεία της σταφυλοκοκκικής λοίμωξης;

Η θεραπεία  περιλαμβάνει: κατάλληλα αντιβιοτικά, αποστράγγιση πύου από το σημείο μόλυνσης, χειρουργική αφαίρεση του νεκρού ιστού, αφαίρεση ξένων σωμάτων (π.χ. ράμματα) που μπορεί να είναι το επίκεντρο της συνεχιζόμενης λοίμωξης και θεραπεία της πιθανής υποκείμενης δερματικής νόσου (π.χ. ατοπικό έκζεμα).

Πρόληψη της δερματικής σταφυλοκοκκικής λοίμωξης

Λόγω της εκτεταμένης αντοχής στα αντιβιοτικά, είναι καλύτερο να αποτρέπεται η σταφυλοκοκκική λοίμωξη, όπου είναι δυνατόν. Τα χέρια αποτελούν τον κύριο τρόπο μετάδοσης του σταφυλόκοκκου.  Η σωστή υγιεινή τους λοιπόν είναι πολύ σημαντική! Η χρήση των κατάλληλων προϊόντων καθαρισμού είναι καθοριστική. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι το ενδελεχές, σωστό πλύσιμο, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα προϊόντα, καθώς και το συχνό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά το άγγιγμα της μολυσμένης περιοχής του δέρματος.

Χρήσιμες οδηγίες για το σωστό πλύσιμο των χεριών

Για το πλύσιμο των χεριών σας, χρησιμοποιήστε υγρό σαπούνι, όπου είναι δυνατόν. Η πλάκα σαπουνιού ενέχει τον κίνδυνο μόλυνσης. Χωρίς τη σωστή τεχνική πλυσίματος, το υγρό σαπούνι δεν είναι αποτελεσματικό.

– Πλύνετε τα χέρια με τρεχούμενο χλιαρό νερό με μικρή ποσότητα υγρού σαπουνιού.

– Τρίψτε με τον αφρό όλες τις επιφάνειές τους.

– Ξεπλύνετε καλά με τρεχούμενο νερό, έχοντας τα δάκτυλα προς τα κάτω, έτσι ώστε τα μολυσμένα νερά να πηγαίνουν στην αποχέτευση και όχι στους βραχίονες.

– Κλείστε τη βρύση με τον αγκώνα και όχι με το χέρι σας.